Gasreserves in Europa piepen en kraken
Europa staat voor een pittige opgave: de gasbuffers weer aanvullen vóór de kou inzet. Na de voorbije winter zitten de opslagplaatsen gemiddeld rond twee derde. Of je zonder grote hobbels door de volgende winter komt, hangt af van wat er in de komende maanden gebeurt.
Hoe komt het dat de reserves achterlopen
Gas is in veel Europese landen nog steeds cruciaal voor verwarming en stroom. Normaal vul je in de zomer de voorraden, zodat je in de winter genoeg hebt. Dit jaar is dat een stuk ingewikkelder. De winter was strenger dan verwacht, waardoor er extra veel is verstookt. Tegelijk is de aanvoer uit Rusland sterk teruggelopen, zeker sinds de doorvoer via Oekraïne in januari stilviel. Daardoor zijn de buffers sneller leeggeraakt dan gedacht.
Hoe het doorgaans loopt – en waarom het nu wringt
In normale jaren zorgen handelaren ervoor dat de opslagplaatsen vol raken. Zomers is gas vaak goedkoper; je koopt dan in, slaat het op en verkoopt in de winter als de prijs hoger is. Zo blijft de markt in balans en worden voorraden zonder veel gedoe aangevuld. Dit jaar stokt dat mechanisme. De kosten en risico’s liggen hoger en de prijspatronen zitten handelaren in de weg.
Ongewone prijsprikkels op de markt
De markt laat een vreemd patroon zien: zomerprijzen liggen relatief hoog, terwijl contracten voor de komende winter lager staan. Daardoor ontbreekt de prikkel om nu groots in te kopen en op te slaan. Gevolg: twijfel of de tanks straks voldoende gevuld zijn. Blijven prijzen hoog, dan kán de vraag afnemen, wat riskant is als de winter toch streng uitpakt. Dalen de prijzen juist te ver, dan worden andere regio’s aantrekkelijker en loopt Europa het risico LNG-ladingen mis te lopen.
Geopolitiek drukt zwaar op de boel
De oorlog in Oekraïne hangt nog altijd als een schaduw over de gasmarkt. Russische pijpleveringen zijn sterk teruggeschaald en het vertrouwen in stabiele aanvoer is aangetast. Daarbovenop heeft Oekraïne extra gas nodig omdat delen van de energie-infrastructuur beschadigd zijn. Dat vergroot de druk op een al krappe markt en voedt de onzekerheid richting de winter.
LNG als vangnet, met de nodige kanttekeningen
Vloeibaar aardgas (LNG) is de laatste jaren uitgegroeid tot Europa’s belangrijkste alternatief. Met schepen uit onder meer de VS en Qatar kun je snel extra volumes aantrekken. Maar LNG volgt de wereldmarkt: wie het meest betaalt, krijgt de lading. Rond 40 euro per megawattuur is de prijs net hoog genoeg om schepen naar Europa te lokken; zakt het daaronder, dan hebben bijvoorbeeld Aziatische kopers weer een streepje voor. LNG helpt dus, maar het is geen garantie dat er genoeg is wanneer iedereen tegelijk wil inkopen.
Doet een zachte lente en zomer wonderen?
Zeker, milde temperaturen werken mee. Minder vraag naar verwarming betekent dat er rustiger kan worden bijgevuld zonder dat de prijs meteen oploopt. De EU kan bovendien kijken naar wat meer flexibiliteit in de opslagregels, zodat landen tijd krijgen om buffers op te schalen. Tegelijk ligt er een harde doelstelling: tegen 1 november moeten de Europese gasopslagen gemiddeld tot 90 procent gevuld zijn. Of dat haalbaar is, hangt af van prijzen, aanvoer en de geopolitieke context.
Wat staat de komende maanden op het spel?
Heel wat. Blijven de prijzen binnen de perken en komt er genoeg LNG aan, dan gaat Europa redelijk voorbereid de winter in. Val de instroom uit Rusland verder weg, verschuiven LNG-stromen naar andere markten of neemt de vraag uit Oekraïne toe, dan kan het snel omslaan. De komende maanden zijn dus bepalend voor de energiezekerheid.
Wat merk je hier zelf van?
Onzekerheid zie je vaak terug op je energierekening. Komen de voorraden niet snel genoeg omhoog, dan kunnen gas- en stroomprijzen verder stijgen. Huishoudens met een cv-ketel voelen dat direct in de portemonnee. Bedrijven die gas gebruiken in hun productie krijgen te maken met hogere kosten, die uiteindelijk weer doorwerken in consumentenprijzen.
Het komt hierop neer
Europa loopt deze zomer over een smalle koordlijn. Genoeg en betaalbaar gas tegen november vraagt om een mix van stabiele prijzen, voldoende LNG, mild weer en een beetje geopolitieke meewind. Lukt dat, dan komen we de winter door zonder grote haperingen. Gaat het mis op een of meer van die fronten, dan blijft het spannend – voor de markt én voor jouw energierekening.