Op de foto staat een klein ding van hout of metaal, een soort scherpe schijf. Soms zit er een koordje omheen, of ligt het op de stoep bij een kindervoet. Geen schermen, geen batterijen – gewoon ouderwets buitenspul. Je denkt vast: wat deden kinderen hier vroeger mee?
Je zou kunnen denken aan een simpele dobbelsteen of een soort versiersel, maar dit kleine ding was ooit hét middelpunt van straatspelletjes, behendigheid en competitie. Weet jij nog wat het is?
Oplossing: de tol!
Wat je ziet is tollen, een oeroud favoriet kinderspel. De tol – een draaiend speeltje met een punt – probeer je zo lang mogelijk rond te laten gaan.
Een tol aan de praat krijgen kon op verschillende manieren. Soms wikkelde je eerst een touwtje om de tol en slingerde je ’m met een vloeiende beweging naar de grond, zodat het koord de tol vaart gaf. In een andere variant gaf je hem steeds een zetje met een zweepje of een stokje om ’m te blijven laten draaien.
Generaties lang was tollen superpopulair in Nederland, vooral op pleinen en in smalle straatjes. Het vroeg om techniek, gevoel voor timing en soms wat tactiek als je met meerdere kinderen tegelijk speelde.
Hoewel je het nu bijna niet meer ziet, blijft het spel een warm stukje nostalgie uit de tijd dat buitenspelen nog echt buiten was. Herkende jij deze eenvoudige maar briljante klassieker? 🧒🪁✨