Kijk je hoe een huishouden in de jaren zestig en zeventig draaide, dan voelt het bijna alsof je naar een andere wereld kijkt. Meestal waren het de vrouwen die thuis alles regelden: wassen met de hand, sjouwen met loodzware strijkijzers en koken op klassieke gaspitten. De techniek van toen kon simpelweg niet tippen aan de slimme apparaten die je nu gewend bent. Schoonmaken en andere klussen kostten veel tijd en energie. Dankzij technologische vooruitgang en automatische huishoudapparaten is dat vandaag de dag stukken makkelijker geworden, wat ons dagelijks leven echt op z’n kop heeft gezet.
Een hooggeplaatste bak waar water bijna geheimzinnig doorheen bewoog. Zodra je naar frisheid verlangde, activeerde je een verborgen mechaniek en kwam er stille kracht vrij. Een diepe, brommende zucht vulde de ruimte, alsof alles weer opnieuw begon. Nu staat hij er vaak vergeten bij, maar hij bewaart nog steeds de fluisteringen van vroeger: een stille getuige van het gewone en het onzichtbare.
Wat maakte het bijzonder
De stortbak was een onmisbaar onderdeel van oudere toiletten: een waterbak die het spoelwater leverde. Meestal hing hij boven de pot, vulde hij zich via de waterleiding en liet hij water los zodra je het spoelmechanisme bediende. Het karakteristieke klokkende vulgeluid hoorde je in talloze huizen. Sommige bakken werden zelfs ingezet om regenwater op te vangen en in huis te hergebruiken—aardig vooruitstrevend als je het hebt over duurzaam watergebruik.
- Wateropslag: De stortbak diende als voorraadbak voor spoelwater; je zette de spoeling in gang met een hendel of knop.
- Spoelen met zwaartekracht: Bij de meeste modellen stroomde het water vanuit de bak omlaag de pot in om alles netjes af te voeren.
- Ontwerp en materiaal: Er bestonden allerlei uitvoeringen, van keramiek en porselein tot gietijzer, soms versierd met patronen of reliëf.
- Regenwater benutten: In sommige huizen ving de bak regenwater op om mee te spoelen; zo bespaarde je drinkwater en deed je iets goeds voor het milieu.
- Doorontwikkeling: Met moderne spoelsystemen en waterbesparende technieken maakten de klassieke bakken langzaam plaats voor wc’s met een ingebouwd, efficiënter spoelmechanisme.