Een kind mentaal weerbaar opvoeden betekent niet dat het nooit verdrietig mag zijn of altijd vol zelfvertrouwen moet lijken. Een mentaal sterk kind is niet immuun voor pijn of tegenslag, maar kan juist weer opkrabbelen. Sommige kinderen hebben die veerkracht van zichzelf al, maar je kunt die als ouder zeker versterken. Dat doe je vaak niet door méér te doen, maar door bepaalde dingen juist te laten.
Voed geen slachtoffermentaliteit
Teleurstellingen zijn onvermijdelijk. Niet als eerste gekozen worden met gym of een onvoldoende halen maakt je kind nog geen slachtoffer. Als je te veel meegaat in zelfmedelijden, leer je je kind vooral hulpeloosheid. Door te laten zien dat je altijd een nuchtere en positieve reactie kunt kiezen, geef je kracht in plaats van kwetsbaarheid.
Laat schuldgevoel niet je opvoeding sturen
Iedere ouder kent schuldgevoel, maar je opvoeding erop baseren is een valkuil. Als je toegeeft omdat je je schuldig voelt, lijkt ‘nee’ zeggen verboden. Laat zien dat je ondanks dat gevoel toch verstandige keuzes maakt; zo leert je kind grenzen te stellen en niet over zich heen te laten lopen.
Maak je kind niet het centrum van de wereld
Als je kind opgroeit met het idee dat alles om hem of haar draait, verwacht het dat anderen zich steeds aanpassen. Dat helpt later zelden. Leer je kind kijken naar wat het zélf kan bijdragen, in plaats van te wachten op wat anderen voor hem of haar moeten doen.
Laat angst niet je keuzes bepalen
Je wilt je kind beschermen, maar overbeschermen doet meer kwaad dan goed. Als je kind nooit risico’s mag nemen, leert het niet omgaan met angst of spanning. Door lastige situaties niet te ontwijken maar stap voor stap aan te gaan, groeit moed en zelfvertrouwen.
Laat je kind niet de leiding nemen
Een kind hoort geen beslissingen te dragen die het nog niet kan overzien. Als je kind bepaalt wat er gegeten wordt of waar het gezin naartoe gaat, leg je te veel verantwoordelijkheid neer. Bewaak de rolverdeling en wees duidelijk; zo leert je kind omgaan met regels en grenzen.
Eis geen perfectie
Verwachtingen zijn gezond, maar perfectie nastreven werkt averechts. Onrealistische eisen voeden faalangst. Maak fouten normaal en leg de nadruk op groei en ontwikkeling, niet op foutloos zijn.
Neem geen verantwoordelijkheid uit handen
Je wilt je kind vaak ontzien, maar zonder taken leert het geen verantwoordelijkheid nemen. Klusjes thuis of een bijbaantje laten zien dat inzet en discipline nodig zijn om iets te bereiken.
Bescherm niet tegen elke pijn
Verdriet, angst en teleurstelling horen erbij. Laat je kind die emoties ervaren en praat erover; zo ontdekt het dat het na moeilijke momenten weer verder kan. Dat besef vormt de basis van veerkracht.
Voorkom fouten niet op voorhand
Als je steeds ingrijpt vóórdat je kind een fout kan maken, haal je de leerkans weg. Vergeten broodtrommels of onvoldoendes zijn juist waardevolle lessen. Kleine consequenties leveren verantwoordelijkheid en zelfinzicht op.
Verwar discipline niet met straf
Straf kijkt naar wat misging, discipline laat zien hoe het beter kan. Als je kind leert nadenken over zijn gedrag, groeit zelfbeheersing. Zo krijg je een kind dat snapt waarom regels bestaan en niet verlamt door faalangst.
Kies niet steeds voor gemak
Het is verleidelijk om toe te geven aan gezeur of iets snel zelf te doen om de rust te bewaren. Maar gemak op korte termijn maakt volhouden op lange termijn lastiger. Door te leren dat beloningen soms later komen, ontwikkelt je kind doorzettingsvermogen.
Geef niet voortdurend bevestiging
Als je kind continu goedkeuring krijgt, hangt zijn zelfvertrouwen aan de mening van anderen. Neem af en toe bewust afstand en complimenteer vooral inzet en proces in plaats van alleen het resultaat. Zo leert je kind trots te zijn op zijn eigen inspanning.
Niet overal direct een oplossing voor willen aandragen
Het is menselijk om het verdriet van je kind te willen wegnemen, maar soms is er gewoon zijn belangrijker dan iets fixen. Door te luisteren en vertrouwen te geven, merkt je kind dat het moeilijkheden zelf kan dragen.
Een mentaal sterk kind is geen kind zonder hobbels, maar iemand die leert ermee om te gaan. Geef ruimte om te missen, te voelen en weer op te krabbelen; zo help je je kind uit te groeien tot iemand die stevig in zijn schoenen staat.