Het aantal incidenten met jongeren op fatbikes schiet de laatste tijd omhoog. In 2022 kwamen slechts zeven bestuurders met zo’n fiets op de SEH terecht; in 2023 waren dat er al 59. In de eerste vier maanden van dit jaar staat de teller al op 33. Zet die lijn door, dan kan 2024 richting de honderd ongelukken gaan. Een recente botsing in Breda, waarbij twee jonge meisjes zwaar gewond raakten toen hun fatbike een auto raakte, maakte veel los.
Die toename zorgt voor steeds meer druk om een minimumleeftijd in te voeren. VeiligheidNL pleit er zelfs voor om kids onder de 16 van fatbikes te weren. Hun punt: jongere kinderen schatten risico’s minder goed in en brengen zo zichzelf en anderen in gevaar.
Toch is het in de praktijk lastig om een aparte leeftijdsgrens voor fatbikes juridisch rond te krijgen. Ingenieurs- en adviesbureau Sweco, dat dit voor de minister van Infrastructuur en Waterstaat onderzocht, concludeert dat zo’n specifieke regel moeilijk te handhaven is. Fatbikes hebben wel dikkere banden, maar dat onderscheidt ze niet genoeg van andere e-bikes om er aparte wetgeving voor te maken.
Volgens Sweco zijn regels rondom banddikte bovendien eenvoudig te omzeilen door net iets smallere banden te monteren. Handhaving wordt dan vooral symbolisch. Eind vorig jaar vroegen 45 burgemeesters in een brief aan het ministerie juist om een minimumleeftijd voor álle e-bikes. Dat is juridisch mogelijk, maar stuit in de uitvoering op forse bezwaren.
De onderzoekers benadrukken dat zo’n maatregel vooral scholieren raakt, zeker buiten de stad. Ongeveer 32.000 leerlingen gebruiken dagelijks een e-bike voor hun rit naar school. Met een leeftijdsverbod lever je dus flink in op hun mobiliteit. De kern blijft: de veiligheid van jongeren op (fat) e-bikes staat onder druk, maar een oplossing die zowel juridisch houdbaar als uitvoerbaar is, laat op zich wachten. Er zijn slimme, vernieuwende maatregelen nodig die jonge weggebruikers beter beschermen zonder hen onnodig te benadelen.
Wat kun je dan wel doen? Strenger toezien op de regels die er al zijn is een logische eerste stap. Ook kun je denken aan betere infrastructuur en gerichte voorlichting over de risico’s van rijden op een fatbike. Dat helpt om het bewustzijn te vergroten en de veiligheid te verbeteren.
De populariteit van fatbikes onder jongeren heeft dus duidelijk een keerzijde. De oplopende cijfers vragen om snelle én doordachte acties. Als beleidsmakers en veiligheidsexperts de handen ineenslaan en creatief durven denken, komen er maatregelen die werken én haalbaar zijn. Zo kun je toewerken naar een betere balans tussen veiligheid en mobiliteit voor jongeren.