Hoi, ik ben Greta, 67 jaar. Even helder: ik ben geen gratis oppas die je zomaar kunt oproepen. Mijn kleinkinderen betekenen de wereld voor me en ik vind het prachtig om ze te zien groot worden, maar er is een grens. Het idee dat ik nu, nu ik met pensioen ben, altijd paraat moet staan om op te passen, voelt niet logisch. Soms lijkt het alsof mensen vergeten dat ik ook mijn eigen leven heb.
Na jarenlang hard werken wil ik eindelijk genieten van de rust waar ik zo naar heb uitgekeken. Ik wil dingen doen waar ik vroeger geen tijd voor had: eropuit, mijn hobby’s oppakken, met vrienden afspreken en proeven van mijn vrijheid. Natuurlijk wil ik tijd doorbrengen met mijn kleinkinderen, maar dan wel wanneer het mij uitkomt. Ik wil niet het gevoel hebben dat ik standaard beschikbaar moet zijn zodra er oppas nodig is.
Wat me frustreert, is dat er tegenwoordig vaak van wordt uitgegaan dat grootouders automatisch bijspringen als ouders het druk hebben. Alsof opa en oma een verlengde van de opvang zijn. Maar mijn tijd is ook kostbaar. Ik heb mijn eigen kinderen al grootgebracht; nu is het aan hen om dat voor hun kinderen te doen.
Waarom grenzen stellen zo belangrijk is
Misschien klinkt het direct, maar ik wil er eerlijk over zijn. Er wordt vaak verwacht dat je als grootouder altijd ja zegt. Zeg ik eens “nee”, dan krijg ik soms de indruk dat mensen denken dat ik minder geef om mijn familie. Dat is onzin. Het gaat erom dat ik mijn eigen leven leven wil, mét ruimte om mijn grenzen te bewaken.
Af en toe bijspringen? Graag zelfs, als ik daar zin en energie voor heb. Maar het mag geen patroon worden of voelen als een tweede baan. Het idee dat grootouders een bodemloze put van tijd en energie zijn, klopt gewoon niet. Wij hebben ook onze eigen plannen en grenzen, en die wil ik beschermen.
Vriendinnen van me herkennen dit. We praten vaak over hoe lastig het is om je kinderen teleur te stellen door “nee” te zeggen. Soms lijkt het alsof je je moet verantwoorden als je je eigen agenda voorrang geeft. Maar ik heb geleerd voor mezelf op te komen. Mijn tijd indelen op mijn manier is belangrijk. Ik wil mijn kleinkinderen zien opgroeien, absoluut — maar niet ten koste van mijn vrijheid en welzijn.
Dit verdient een bredere blik. Het wordt vaak als vanzelfsprekend gezien dat grootouders klaarstaan, zonder te vragen wat wij zelf willen. Na een leven van werken en opvoeden is het óók onze tijd om van het pensioen te genieten. Dat hoeft niet automatisch te betekenen dat we weer de zorg voor een nieuwe generatie op ons nemen — behalve als we daar zelf bewust voor kiezen.
Ik ben trots op de band met mijn kleinkinderen en die koester ik. Tegelijk wil ik dat ze snappen dat oma niet altijd kan. Er is een middenweg tussen er voor hen zijn en m’n eigen leven leiden. Het is belangrijk dat jonge ouders dit zien: je grenzen aangeven en je eigen tijd waarderen is niet egoïstisch, maar gezond.
Daarom ben ik er open over naar mijn kinderen. Ze weten nu dat ik niet standaard inzetbaar ben. We hebben duidelijke afspraken gemaakt over wat wel en niet werkt, en dat haalt veel druk van de ketel. Natuurlijk blijft het soms lastig, want je wilt niemand teleurstellen. Maar ik heb het recht om “nee” te zeggen, zonder schuldgevoel.
Kort gezegd: ik ben geen gratis oppas, en dat is helemaal oké. Ik hoop dat andere grootouders ook voelen dat ze hun tijd en ruimte mogen bewaken. Het heeft niets te maken met ondankbaarheid of minder liefde voor je familie. Het gaat erom dat je goed voor jezelf zorgt en je eigen keuzes respecteert.
Wat vind jij hiervan? Herken je dit als grootouder of als ouder die op opa en oma rekent? Laat je mening achter op onze Facebook-pagina — ik ben benieuwd naar je ervaring!