Zelden was het gesprek over contant betalen zo fel als nu. Terwijl winkeliers steeds vaker borden met “PIN ONLY” ophangen, bekruipt veel Nederlanders een ongemakkelijk gevoel. Niet omdat ze zo verknocht zijn aan muntjes en biljetten, maar omdat ons betalingsverkeer afhankelijker is geworden dan ooit van één kwetsbare factor: elektriciteit.
Sinds pinnen de norm is, lijkt niemand nog te twijfelen aan hoe betrouwbaar het systeem is. Tot je even terugdenkt aan de laatste landelijke pinstoring. Supermarkten konden niemand helpen, tankstations gingen dicht en je stond met je portemonnee in de hand alsnog met lege handen. Op zo’n moment is een betaalpas niet meer dan een stukje plastic.
De schijn van digitale zekerheid
Steeds meer mensen realiseren zich dat ons betalingssysteem draait op een hele keten: internet, routers, pinautomaten, bankservers, updates, certificaten en natuurlijk stroom. Valt er één schakel om, dan ligt alles plat. En die storingen zijn geen toekomstmuziek – ze gebeuren elk jaar.
Ondertussen raakt contant geld steeds verder naar de achtergrond. Winkels schaffen kassalades af, gemeenten laten je alleen nog digitaal regelen, en zelfs op de markt betaal je liever met je telefoon dan met een tientje. Lekker efficiënt – tot het licht uitgaat en je in een ‘pin-only’-land ineens nergens meer terecht kunt.
Contant geld als vangnet, niet als stap terug
Voor een groeiende groep heeft cash niks met ouderwets te maken, maar alles met veerkracht. Het is geen nostalgie; het is een reserve die altijd werkt. Muntjes hebben geen wifi nodig, briefjes lopen niet vast, en een kassière heeft geen netwerk nodig om wisselgeld te geven.
In een land dat razendsnel digitaliseert, klinkt het misschien ouderwets, maar feitelijk is contant geld het enige betaalmiddel dat niet uitvalt bij:
stroomstoringen
internetproblemen
bankservers die overbelast raken
haperende betaalproviders
hackaanvallen
Simpel voorbeeld: moet je in een rampgebied pinnen, dan kun je zonder stroom geen eten of drinken kopen. Een fles water ‘tik’ je niet even de lucht in.
De zwakke plekken van een modern land
Nederland loopt voorop met digitaal betalen, maar die voorsprong heeft een keerzijde: de fysieke infrastructuur verdwijnt sneller dan je denkt. Geldautomaten gaan dicht, banken snijden in contante dienstverlening en winkeliers weigeren biljetten omdat pinnen vlotter lijkt.
Maar snelheid is niets waard als het systeem uitvalt.
Steeds meer Nederlanders stellen dezelfde vraag:
Hoe blijft een samenleving draaien als je alleen kunt betalen zolang het licht blijft branden?
Heb je contant geld op zak, dan kun je tenminste nog brood halen bij een bakker met een rekenmachientje of iets kopen van een buur die wat verkoopt. In een pin-only maatschappij staat iedereen vast zodra er iets misgaat.
Vrijheid is ook kunnen betalen zonder stekker
Veel mensen hechten aan contant geld omdat het je autonomie geeft. Geen gedoe met apps, geen batterijstress, geen bank die beslist of je aankoop doorgaat. En geen ongemakkelijk moment aan de kassa als het netwerk crasht en iedereen machteloos staat te wachten.
Contant geld is allesbehalve ouderwets. Het is offline betaalvrijheid.
Waar het gesprek in Nederland echt over zou moeten gaan
Dit gaat al lang niet meer over smaak of gemak. Het gaat over weerbaar zijn. Over de vraag of we als samenleving kunnen blijven functioneren wanneer systemen haperen. En over of betalen een basisrecht is, of iets dat alleen werkt zolang software meewerkt.
Voor steeds meer Nederlanders is één ding glashelder:
Als één storing genoeg is om een hele samenleving lam te leggen, is contant geld geen keuze maar een noodzaak.