De gemeente Enschede is klaar met de groeiende chaos die fatbikes in het centrum veroorzaken. Die snelle, stevige e-bikes met dikke banden leiden steeds vaker tot ongevallen, bijna-aanrijdingen en irritatie bij het winkelende publiek. De stad werkt al een half jaar aan ingrepen, nadat de gemeenteraad opriep om nu echt door te pakken tegen het roekeloze rijgedrag waar dagelijks klachten over binnenkomen.
Fatbikes zorgen voor riskante situaties in drukke winkelstraten
Volgens de gemeente is het de laatste jaren flink uit de hand gelopen: jongeren jagen met hoge snelheid langs voetgangers, maken onverwachte capriolen en zitten soms met z’n tweeën op één fatbike. Formeel zijn het e-bikes — en daardoor niet zomaar te verbieden — maar in de praktijk ziet iedereen ze als een grote bron van hinder en risico.
Omdat een totaalverbod juridisch geen stand houdt, heeft de gemeente grondig uitgezocht wat er wél mogelijk is. Daaruit rolde één kansrijke route: een gericht verbod op fatbikes tijdens winkeltijden, met als onderbouwing dat dit type fiets in drukte extra risico oplevert.
Fatbikes taboe tijdens winkeltijden: brede banden als maatstaf
Het verbod komt in de lokale verordening, waarbij fatbikes worden omschreven als fietsen met banden van minimaal zeven centimeter, eventueel aangevuld met kenmerken zoals een vaste buddyseat. Dus lang niet elke e-bike valt onder de regel — alleen de varianten die het meeste overlast en gevaar veroorzaken.
Het geldt alleen op de momenten dat het centrum druk is. ’s Nachts levert zo’n fatbike weinig risico op, maar overdag zijn ze in volle winkelstraten wél gevaarlijk. Met die afbakening is het verbod juridisch beter te onderbouwen.
Handhaving: forse boetes en gerichte controles
De hamvraag: hoe houdt de gemeente die rijders echt tegen? Boa’s en politie controleren samen. Rij je toch het verboden gebied in, dan volgt direct een prent die echt afschrikt. Een paar tientjes doet niks, zegt de gemeente, dus ze mikken op boetes van meer dan 100 euro.
Handhavers focussen vooral op de smallere winkelstraten. Daar is de overlast het grootst en kun je bestuurders makkelijker staande houden. Op grote, open pleinen mogen ze niet achtervolgen, waardoor toezicht lastiger is. De verwachting is dat de aankondiging en het boeteniveau op zichzelf al veel rijders afschrikken.
Verbod beoogd in februari: andere gemeenten kijken mee
Keurt de raad het plan in januari goed, dan gaat het verbod in februari van kracht. In het centrum komen duidelijke borden en er wordt direct vanaf de start gehandhaafd.
Veel andere gemeenten volgen het op de voet. Fatbike-overlast speelt in steeds meer steden, en als Enschede het weet terug te dringen, kan dat als voorbeeld dienen voor de rest van het land.
De gemeente snapt dat het aantal boetes wellicht lager uitvalt dan gedacht, maar dat is geen mislukking: het doel is dat je met een fatbike het centrum gaat mijden en dat het winkelgebied weer veiliger wordt voor voetgangers.