In Oostenrijk blijft cash de norm
Terwijl je in veel Europese landen vooral je pinpas of telefoon trekt, gaat Oostenrijk eigenwijs zijn eigen weg. Waar in Nederland geldautomaten verdwijnen en marktkooplui met QR-codes zwaaien, rekenen Oostenrijkers nog massaal af met briefjes en muntjes. Uit nieuw onderzoek blijkt dat meer dan zes op de tien mensen er liever contant betalen. Waarom is dat zo, en hoe kan cash daar zo sterk overeind blijven?
Geld in je hand als cultureel houvast
Voor veel Oostenrijkers is contant geld meer dan een betaalmiddel. Het staat voor zekerheid, betrouwbaarheid en zelf de touwtjes in handen houden. Vooral wie is opgegroeid met cash voelt zich prettiger met een portefeuille waar echt geld in zit. Het idee “dit is van mij, dit geef ik uit” geeft rust die je met een snelle tik tegen een terminal niet krijgt.
Doordat je het fysiek overhandigt, beleef je een uitgave bewuster. Je ziet het bankbiljet weggaan en dat doet iets met je. Bij contactloos betalen is het bedrag in een oogwenk foetsie en registreer je nauwelijks dat je zojuist geld hebt uitgegeven.
Beter zicht op je budget
Een grote troef van cash is grip. Contant geld werkt als een visuele reminder: je ziet direct wat er nog in je portemonnee zit. Daardoor denk je sneller: heb ik dit echt nodig? Die kleine frictie voorkomt impulsaankopen.
Digitale betalingen voelen vaak wat afstandelijk. Even je telefoon of pas tegen een apparaat en weg is het bedrag, zonder dat je echt doorhebt wat er gebeurt. In een tijd waarin schulden op de loer liggen, ervaren veel Oostenrijkers cash als een natuurlijke rem.
Privacy en zelfbeschikking
Naast overzicht weegt privacy flink mee. Betaal je contant, dan laat je geen dataspur achter. Geen bank die je transacties doorlicht, geen app die een profiel van je maakt en geen algoritme dat jouw volgende aankoop denkt te weten. Die anonimiteit voelt voor veel Oostenrijkers als vrijheid: jij beslist wat je met je geld doet, zonder meekijkers.
Handig in de praktijk
In steden gaat digitaal betalen vaak prima, maar buiten de grote plaatsen ligt het anders. Op boerenmarkten, bij kleine bakkers en in bergdorpjes is cash nog altijd de standaard. En dan de techniek: stroomuitval, traag internet of een pinapparaat dat het begeeft maken elektronisch betalen soms onmogelijk. Contant werkt altijd, ook als systemen platliggen. Dat maakt cash niet ouderwets, maar robuust en betrouwbaar in crisissituaties.
Wantrouwen tegen doordigitaliseren
Er speelt ook scepsis. Veel Oostenrijkers zijn alert op de macht van banken, techbedrijven en de overheid. Wat als je door een fout, blokkade of ongunstige risicoscore ineens niet meer kunt betalen? Zonder cash sta je buitenspel. In die gedachte is contant geld het vangnet: de laatste onafhankelijke route als digitale deuren dichtgaan.
Hoe dit afsteekt bij Nederland
In Nederland worden contante betalingen schaarser en weigeren sommige winkeliers cash. Voor wie vlot is met technologie is dat efficiënt, maar niet iedereen kan of wil mee in dat tempo. Oudere mensen haken soms af en zorgen over privacy nemen toe. Bovendien merken steeds meer Nederlanders dat het gemak van contactloos betalen kan botsen met controle houden over je uitgaven.
Waarom keuze belangrijk is
De Oostenrijkse koers laat zien hoe waardevol keuzevrijheid is. Niet iedereen wil alles digitaal, en dat hoeft ook niet. Door contant geld beschikbaar te houden, kun je met geld omgaan op een manier die bij je past: overzichtelijker, anoniemer of gewoon omdat het prettig voelt. Zo wordt het betaalsysteem inclusiever en eerlijker voor iedereen.
Kijk vooruit: een mix als eindbeeld
Waarschijnlijk stevenen we af op een gemengd systeem: digitaal én contant naast elkaar. Technologie wordt slimmer, maar mag nooit je autonomie ondermijnen. Oostenrijk laat zien dat cash in een moderne samenleving nog steeds een duidelijke plek heeft. Niet als museumstuk, maar als bewuste keuze voor vrijheid, privacy en controle over je eigen geld. Misschien loont het voor andere landen, Nederland inbegrepen, om die balans opnieuw te wegen.