De plannen die D66 en het CDA vandaag presenteerden, vallen rauw op de maag. Vooral Geert Wilders reageert ongekend fel: volgens hem zijn de voorstellen een directe bedreiging voor Nederland.
Verkenner Wouter Koolmees gaf beide partijen alvast groen licht om samen aan tafel te gaan en hun ideeën uit te werken. De uitkomsten zijn nu openbaar gemaakt, terwijl andere partijen later kunnen aanschuiven voor verdere gesprekken.
Migratieplan zorgt meteen voor clash
Op migratie willen D66 en CDA fors bijsturen. Ze willen een verblijfsstatus van drie jaar invoeren en het asielsysteem opdelen in twee sporen. Ook vinden ze dat opvang voor overlastgevende asielzoekers strenger en afgesloten moet zijn — feitelijk dus een uitbreiding van de zogeheten ‘aso-opvang’.
Wie eerder is afgewezen en toch opnieuw een aanvraag indient, krijgt voortaan te maken met een zwaardere toets. Daarnaast willen beide partijen een bovengrens invoeren: hooguit 70.000 asielzoekers per jaar. De spreidingswet moet volgens hen ook gewoon blijven gelden.
Stikstof: lijn blijft hetzelfde
D66 houdt vast aan de huidige stikstofdoelen: het tussendoel in 2030 en het einddoel in 2035. Als dat niet lukt, kunnen boeren zelfs hun recht verliezen om nog dieren te houden.

Dienstplicht deels terug op tafel
Ook defensie krijgt een prominente plek in het plan. De partijen willen de dienstplicht deels nieuw leven inblazen. Liefst op vrijwillige basis, maar als dat niet genoeg mensen oplevert, volgt een selectieve opkomstplicht. Binnen vijf jaar moet de krijgsmacht groeien naar minimaal 122.000 militairen.
Wonen: jongeren vaker samen onder één dak
Om de woningnood te verminderen willen D66 en CDA dat jongeren minder vaak in studio’s trekken en juist vaker woonruimte delen. Dat levert volgens hen meer betaalbare plekken op en helpt tegelijk tegen eenzaamheid.
Zorgen over het stroomnet
Na recente waarschuwingen van Enexis over mogelijke stroomuitval in de Brabantse winter, stellen de partijen een Crisiswet Netcongestie voor om overbelasting aan te pakken. Daarnaast willen ze flexibele energiecontracten en variabele stroomtarieven stimuleren, zodat het bestaande net slimmer benut wordt.
Wilders haalt snoeihard uit
Wilders fileert het pakket zonder omwegen. Op X gaat hij er hard in:
Volgens hem lijkt het plan rechtstreeks uit de pen van “Kaag en Timmermans” te komen.
Volgens hem:
blijft de ‘dwangwet’ in stand,
blijven de grenzen feitelijk open,
worden 70.000 plekken vrijgehouden voor asielzoekers,
gaat er meer invloed naar organisaties als Vluchtelingenwerk,
verdwijnt de hypotheekrenteaftrek,
gaat er extra geld richting Afrika,
levert Nederland zijn vetorechten in de EU in,
gaat het eigen risico niet omlaag,
en wordt rekeningrijden ingevoerd.
Wilders besluit zijn tirade met de boodschap dat dit plan volgens hem “een totale ramp voor Nederland” is.