Het is welbekend dat dingen vaak anders zijn dan ze lijken. Waar kan dit principe beter worden getoond dan bij optische illusies? Deze illusies zijn zo ontworpen dat ze ons visuele waarnemingssysteem voor de gek houden door dingen te tonen die er niet echt zijn of door bestaande beelden te vervormen. Neem bijvoorbeeld de zogenaamde ‘genderillusie’, bedacht door Richard Russell, een psycholoog van Harvard. Wanneer je naar deze bekende afbeelding kijkt, lijkt het alsof je twee verschillende gezichten ziet – een mannelijk en een vrouwelijk gezicht. Maar is dat echt wat er te zien is? Kijk eens goed.
De afbeelding, ontworpen door Russell om zijn effectiviteit te bestuderen, toont twee gezichten die sterk van elkaar lijken te verschillen. Maar als je goed kijkt, zie je dat het eigenlijk hetzelfde gezicht is, herhaald, maar met verschillende veranderingen aangebracht door make-up en belichting. Wat je ziet als een mannelijk en vrouwelijk gezicht, is in feite één en hetzelfde androgyn gezicht. De illusie wordt voornamelijk veroorzaakt door het aanpassen van het contrast. Zo wordt de illusie doorzien.