Als je maaltijd ineens levensgevaarlijk blijkt
Voor de meesten gaat eten om smaak, gezelligheid en energie. Toch zijn er wereldwijd gerechten die, verkeerd bereid of onbezonnen gegeten, levensgevaarlijk kunnen zijn. Zou jij dat risico nemen? Hier vind je tien beruchte voorbeelden én waarom mensen ze ondanks alles toch blijven eten.
Cassave: kanshebber voor ‘dodelijkste kost’
Cassave lijkt een brave knol, maar in de wortels en bladeren zitten cyanogene verbindingen die bij rauw eten of fout bereiden in cyanide veranderen. Dat kan zware vergiftiging geven, met verlamming en soms de dood tot gevolg. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie sterven jaarlijks ongeveer 200 mensen aan cassavevergiftiging – vandaar de twijfelachtige bijnaam van dodelijkste voedsel.
Toch leunen meer dan 800 miljoen mensen in zo’n 80 landen op cassave. De plant kan goed tegen droogte, is eenvoudig te telen en levert veel koolhydraten. Door weken, fermenteren, drogen of goed gaar koken zakt het cyanidegehalte en kun je cassave veilig eten. Voor miljoenen is dat geen lef, maar pure noodzaak.
Fugu: Japanse delicatesse met zenuwgif
Fugu, de kogelvis, bevat tetrodotoxine: een gif dat vele malen dodelijker is dan cyanide. Vergiftiging verloopt razendsnel: eerst tintelingen rond mond en lippen, daarna verlamming; een tegengif is er niet. Volgens Japanse cijfers raken jaarlijks zo’n 50 mensen vergiftigd – meestal amateurs of vissers – en enkele gevallen lopen fataal af.
Waarom dan toch op het menu? Alleen streng opgeleide, gediplomeerde chefs mogen fugu bereiden en verwijderen uiterst precies de giftige organen. Die lichte, gecontroleerde prikkel die soms achterblijft, maakt het voor sommigen juist extra spannend.
Sterfruit: link als je nieren niet top zijn
Sterfruit bevat neurotoxinen die de meeste mensen probleemloos afbreken. Bij een nierziekte kan het gif zich echter ophopen en binnen enkele uren klachten geven zoals hardnekkige hik, verwardheid, braken en in ernstige gevallen de dood. Met gezonde nieren is sterfruit veilig en zelfs voedzaam: rijk aan vitamine C, antioxidanten en kalium.
Pitten met een venijnige kant
Kersen- en appelpitten bevatten amygdaline, dat bij kauwen of fijnmaken kan omzetten in cyanide. Grote hoeveelheden kunnen duizeligheid, misselijkheid, ademhalingsproblemen en erger veroorzaken. Slik je per ongeluk een hele kersenpit door, dan is dat doorgaans onschuldig, maar breek of maal pitten niet open.
Groene aardappels: let op solanine
Licht maakt aardappels groen door chlorofyl – op zich niet gevaarlijk. Het gaat vaak samen met hogere gehaltes solanine, een natuurlijke gifstof die in grote doses klachten kan geven en in extreme gevallen tot verlamming of coma leidt. Snijd groene plekken ruim weg en gooi aardappels met veel vergroening of uitlopers liever weg.
Cashew (en mango): kans op huidreactie
Echte rauwe cashewnoten bevatten urushiol, dezelfde irriterende stof als in gifsumak. Direct contact of consumptie kan een jeukende, branderige uitslag veroorzaken. De ‘rauwe’ cashews in de winkel zijn in werkelijkheid gepeld en verhit, waardoor urushiol is verwijderd. Let op: ook de schil van mango kan urushiol bevatten.
Nootmuskaat: in snufjes prima, in grote hoeveelheden riskant
Nootmuskaat bevat myristicine, dat het zenuwstelsel kan ontregelen. Een forse dosis kan hallucinaties, misselijkheid, hartkloppingen en toevallen veroorzaken; twee theelepels kunnen al dagenlange klachten geven, en in zeldzame gevallen zijn maandenlange psychische ontregelingen beschreven. In een snufje door desserts of drankjes is het gewoon veilig.
Wilde paddenstoelen: gevaarlijke lookalikes
Bepaalde soorten, zoals de beruchte death cap, kunnen acuut orgaanfalen en overlijden veroorzaken. Slechts een klein deel van de giftige soorten is echt dodelijk, maar veel lijken sprekend op eetbare varianten. Tenzij je expert bent, is het veiliger om paddenstoelen in de winkel te kopen.
Rabarber: eet alleen de stengels
Rabarberstengels zijn top voor compotes, taarten en jam. De bladeren daarentegen bevatten veel oxaalzuur; grote hoeveelheden kunnen de nieren ernstig beschadigen. Hou de bladeren uit de pan en op de composthoop.
Kidneybonen: altijd goed doorkoken
Rauwe kidneybonen bevatten fytohemagglutinine, een toxine dat snel heftig braken en buikkrampen veroorzaakt; een handje rauwe bonen kan al genoeg zijn. Koken gedurende minstens 10 minuten op hoge temperatuur breekt het gif af. Pas op met slowcookers op lage stand: dat kan de giftigheid juist verhogen.
Kortom
Gevaarlijk eten gaat zelden om stoer doen; vaak draait het om cultuur, noodzaak en kennis van bereiding. Met de juiste technieken zijn veel van deze risico’s te vermijden. Twijfel je? Sla het gerecht dan over of vraag een expert om advies.